Czytanie globalne a metoda Domana – różnice; jaki zestaw do nauki czytania wybrać?

Czytanie globalne jest coraz bardziej popularnym sposobem nauki czytania małych dzieci. I fantastycznie! 

Może doczekam czasów, kiedy nauka od urodzenia przez zabawę stanie się normą, a nie objawem wariactwa 😉

Internet jest jednak przesycony informacjami z najróżniejszych źródeł, często od blogerów, którzy tylko gdzieś coś przeczytali, niestety nie doczytali i wprowadzają całą rzeszę czytelników w błąd. 👉Dzisiaj wytłumaczę Wam czym różni się czytanie globalne od czytania metodą Domana i że wrzucanie wszelkich obecnych na rynku materiałów do jednego worka podpisanego wymiennie „czytanie globalne/metoda Domana” jest merytorycznym błędem!

Naturalnie i u mnie na blogu znajdziecie co jakiś czas stosowane wymiennie „czytanie globalne” i „czytanie metodą Domana”. Mam wówczas na myśli czytanie „całowyrazowe”. 

Sama metoda działania z kartami jest inna według Pani Marii Trojanowicz – Kasprzak (twórczyni czytania globalnego) oraz Glenna Domana (twórcy metody Domana).

Czytanie globalne a metoda Domana – założenia

Metoda Domana to jak już wiecie metoda wszechstronnego rozwoju dzieci. 

Zarówno w kwestii czytania, jak i matematyki, pamięci czy motoryki. Jeśli czytasz o tym po raz pierwszy koniecznie zajrzyj do spisu treści postów na temat metody Domana.

Metoda Domana w zakresie czytania według jego twórcy Glenna Domana ma za zadanie nauczyć malucha czytać. Wiem, że wydaje się to być oczywiste, ale wbrew pozorom czytanie globalne nie ma takiego celu.

Czytanie globalne bowiem nie uczy czytać. Pewnie jesteś teraz zbulwersowana/y – ale jak to? No tak! I to nie moja opinia, a zamiar autorki. 

„Czytanie globalne NIE UCZY CZYTAĆ. Powiedzmy to wyraźnie. Nie można nauczyć czytać nieznanego tekstu bez znajomości alfabetu. Jest natomiast etapem w procesie nauki „normalnego”, „szkolnego” czytania. Pozwala wkroczyć w czytanie łatwo, z radością, z ochotą i o wiele wcześniej, niż to zakłada program szkolny”.*

Pozwolę sobie to streścić jednym zdaniem: czytanie globalne oswaja z językiem i wyrazami.

No i tu pojawia się pierwsza podstawowa różnica.

*Cytat pochodzi z Przewodnika do zestawu kart autorstwa pani Marii Trojanowicz - Kasprzak

Czytanie globalne a metoda Domana – podstawowe różnice

Różnica 1: alfabet w metodzie Domana i czytaniu globalnym

👉Jak już wspomniałam czytanie globalne zakłada, że bez znajomości alfabetu nie da nauczyć się czytać nowych, nieznanych tekstów. 

👉Nauka czytania metodą Domana natomiast zakłada, że alfabet nie jest potrzebny do nauczenia dziecka czytać.

Ja w tym miejscu, jak wiecie, zgadzam się z metodą Domana. Nam bez uczenia Hani alfabetu udało się nauczyć ją czytać zupełnie nieznane teksty w wieku 2 lat. W moim odczuciu działa to dokładnie tak jak rozszyfrowywanie percepcyjne wzorów czy kodów.

Dla przykładu: jeśli czerwone kółko jest większe od zielonego kółka, a zielone kółko jest większe od różowego kółka, czy umiesz odpowiedzieć jaki jest stosunek kółka czerwonego do kółka różowego? Jasne, że tak mimo że o tej parze nic nie powiedziałam.

👉Tak to widzę – dziecko ogląda wiele, wiele różnych wyrazów. Jednemu potrzeba do tego kilkudziesięciu słów, innemu kilkuset, oczywiście możliwości dzieci są różne. W końcu maluch widzi zależność, że „bal”, „bar” i „bas” brzmią na początku w ten sam sposób i początek wygląda tak samo. Mamy więc pierwszą informację, jak czytamy „ba”, a jak kolejne głoski.

Naturalnie to moja dedukcja, opinia i wyobrażenie jak to działa – nie naukowy fakt. Proszę nie brać go za pewnik. Jeśli wydaje Ci się logiczny – może przekona Cię do tego, że Twoje dziecko może nauczyć się czytać, a jeśli nie i tak działaj z kartami do czytania globalnego, by wprowadzić malucha w świat literatury bezboleśnie, szybciej i lepiej.

Jednak zarówno czytanie globalne, jak i metoda Domana stanowczo odradzają uczenie małych dzieci alfabetu.

Różnica 2: ilustracje w czytaniu globalnym i metodzie Domana

👉W czytaniu globalnym rzeczowniki są ilustrowane, podczas gdy Glenn Doman stanowczo odradza, by tekstowi towarzyszył obrazek. 

I to właśnie metoda Domana pod tym względem jest mi bliższa. Uważam, że obraz pierwszy przykuwa uwagę – zarówno dziecka, jak i dorosłego. Dlatego też skupienie na tekście, wyrazie będzie mniejsze, a przecież mamy nauczyć dziecko czytać, a nie przyporządkowywać tekst do ilustracji. 

👉No i wracamy do pierwszej różnicy – metoda Domana zakłada naukę czytania, a czytanie globalne wprowadzenie do czytania, oswajanie.

Dlatego też pani Maria Trojanowicz – Kasprzak tłumaczy, że „dziecku łatwiej jest kojarzyć słowo z dźwiękiem, gdy pomaga mu w tym ilustracja”.

Dlatego zarówno sesje, jak i zestawy do nauki czytania w przypadku metody Domana i czytania globalnego są inne.

Różnica 3: sesje czytania metodą Domana i w czytaniu globalnym

👉Zarówno pani Maria Trojanowicz – Kasprzak, jak i Glenn Doman zgadzają się co do tego, by zabawy w czytanie miały miejsce tylko wówczas, gdy dziecko jest w dobrej kondycji, w pełni sił. Co oznacza, że jest zdrowe, najedzone i radosne.

Choć Glenn Doman o tym wspomina i namawia do tego, by czytanie metodą Domana było pełne radości, to właśnie Pani Maria propaguje emocje, jako główny czynnik, który towarzyszyć ma zabawom wyrazami. Autorka czytania globalnego wysuwa zabawę i „prysznic emocji” na pierwszy plan nauki czytania.

👉Obie metody zakładają stosowanie absurdalnych, śmiesznych połączeń wyrazowych, zabawnych, abstrakcyjnych zdań, by wyrazy były lepiej przyswajalne dla dzieci i same w sobie stanowiły rozrywkę.

Jak wyglądają sesje w czytaniu globalnym?

👉W czytaniu globalnym w ogóle nie trzeba mówić o „sesjach”. Może to i dobrze, bo to nieładne słowo. Takie laboratoryjne.

Autorka czytania globalnego zakłada całkowitą dowolność w zabawach z kartami do czytania. Gdy już pokazujemy karty mamy to zrobić zaczynając od strony z ilustracją – prezentujemy kartę z ilustracją i odczytujemy wyraz. Następnie odwracamy ją i pokazujemy raz jeszcze kartę, ale już z samym napisem i znów odczytujemy wyraz.

👉Innym sposobem zabawy jest odszukiwanie wyrazu wśród rozłożonych na przykład 3 kart.

Zasadniczo Pani Maria Trojanowicz – Kasprzak zakłada przede wszystkim zabawę kartami, najlepiej połączoną z ruchem, aktywnością fizyczną, nie zaś „miganie kartami” według określonego harmonogramu.

Jak wyglądają sesje w metodzie Domana?

Jeśli jesteście z nami już jakiś czas doskonale wiecie jakie jest założenie. Jeśli nie, koniecznie zajrzyjcie do spisu treści, tam możecie etap po etapie dowiedzieć się jak prezentować wyrazy w metodzie Domana.

👉Zupełnie pokrótce – tu bowiem opisuję tylko różnice – Doman zakłada określony harmonogram, według którego każdego dnia mamy zaprezentować konkretną ilość powtórzeń. 

Określony jest nie tylko harmonogram, ale również ilość zestawów słów do pokazania oraz ilość słów w każdym zestawie.

Ja nazywam to podejściem bazowym. Glenn Doman w swoich publikacjach dopowiada, że program należy dostosować do dziecka. Mówi o tym również Janet Doman w różnego rodzaju wystąpieniach, które można obejrzeć na YouTube. Jeśli dziecko nie jest w stanie obejrzeć 5 sesji dziennie, zrób 3, jeśli nie daje rady, nie chce oglądać 5 kart, pokaż 4, a może 3. Możesz zaskakiwać dziecko znienacka pokazując tylko 1 kartę za jednym razem!

Wczesna Edukacja wraz z zestawem, który sprzedaje przesyła również aż 3 rodzaje harmonogramów, by każdy rodzic, o najróżniejszych zasobach czasowych, był w stanie realizować program.

Więcej o harmonogramie i jego elastyczności pisałam w poście „Sesje i harmonogram, czyli to przez co porzuca się metodę Domana”

👉Metoda Domana niestety jest także stosowana w oparciu o „migawki” komputerowe, których w przypadku małych dzieci nie poleca (a wręcz odradza) również Instytut Osiągania Ludzkich Możliwości. W przypadku posadzenia maluszka przed mówiącym do niego ekranem nie trudno nadać negatywnego wydźwięku słowu „sesja”.

Stali czytelnicy bloga wiedzą dobrze, że ten sposób „nauki” odradzam z całą stanowczością.

---------

Zobacz webinar "Jak nauczyć dziecko czytać w zabawie?" 

------

Różnica 4: Karty do nauki czytania w metodzie Domana i czytaniu globalnym

O samych zestawach powiem za chwilę, najpierw poruszę temat kart, różnią się one w sposób znaczący.

👉Przede wszystkim karty do czytania globalnego prezentują czcionkę koloru czarnego, podczas gdy metoda Domana zakłada rozpoczynanie od dużych czerwonych liter, stopniowo przyciemniając barwę, aż dojdzie się do zupełnej czerni. 

Pani Trojanowicz – Kasprzak powołuje się w tym temacie na opinie okulistów, dowodzące, że czerń na białym tle daje lepszy kontrast.

👉Podobnie jest z rozmiarem czcionki. W zestawie do czytania globalnego czcionka jest wielkości około 3 cm, podczas gdy karty do czytania metodą Domana powinny według zaleceń Glenna Domana początkowo prezentować czcionkę wielkości 7 cm i znów stopniowo ją zmniejszać, wraz z rozwojem drogi wzrokowej dziecka.

W tym miejscu autorka czytania globalnego znów argumentuje czcionkę badaniami specjalistów, potwierdzającymi, że zbyt duża czcionka wymaga pola widzenia, które może okazać się zbyt duże dla niektórych, zwłaszcza najmłodszych dzieci.

👉Oprócz tego, karty do czytania globalnego nie mają w ogóle wyrażeń ani zdań, podczas gdy karty do metody Domana najpierw prezentują wyrazy, następnie wyrażenia dwuwyrazowe, proste zdania, i tak dalej – pisałam Wam o tym w tym poście.

Autorka czytania globalnego stawia natomiast na osobne karty – więcej możliwości tworzenia bliskich dziecku połączeń. 

Nie ma tu gotowych zdań, jak w metodzie Domana, więc z tym zestawem klasycznej metody Domana po prostu nie da się realizować. Można natomiast świetnie się bawić układając najróżniejsze połączenia przymiotników z rzeczownikami, prostych zdań, czy nawet tych nieco bardziej rozbudowanych. Dokładnie tak abstrakcyjnych, jak tylko dziecko wymyśli.

Różnica 5: książki do czytania globalnego i metody Domana i interpunkcja

👉Tak jak wspomniałam wyżej, metoda Domana oddziela tekst od ilustracji, podobnie jest więc w przypadku książek. 

Tekst i ilustracja muszą znajdować się na innych kartkach, tak by ilustracja nie była widoczna równocześnie z tekstem. Jak dokładnie wyglądają książki zgodne z metodą Domana możecie zobaczyć w poście o książkach zgodnych z metodą Domana.

👉Książki do czytania globalnego powinny być zupełnie inne. Przede wszystkim ilustracja z tekstem jest po dwóch stronach tej samej rozkładówki. Do tego ilustracja znajdować się ma po lewej stronie, tekst po prawej. 

W książeczkach autorka zrezygnowała także ze znaków interpunkcyjnych, poza pytajnikami. 

W zdaniach zostały zastosowane również szersze spacje międzywyrazowe, by wyrazy nie zlewały się najmłodszym czytelnikom w jeden ciąg.

W książkach do czytania globalnego autorka odstąpiła także od wielkich liter na początku zdań, rozpoczynając nimi wyłącznie imiona.

W metodzie Domana zarówno interpunkcja jak i wielkie litery występują w zdaniach zupełnie standardowo.

Różnica 6: wymiana słów na nowe w czytaniu globalnym i metodzie Domana

👉Początkowo w metodzie Domana wymieniamy słowa po 15 pokazaniach. Tak wynika z harmonogramu – żywotność jednej karty wynosi 15 prezentacji. Z czasem, gdy zauważamy, że możemy pracować z dzieckiem w szybszym tempie, wymieniamy karty częściej.

👉W przypadku czytania globalnego od samego początku wymieniamy wyraz wtedy, gdy zauważymy, że dziecko nie ma kłopotów z jego rozpoznaniem. I to doprowadza nas do kolejnej różnicy – sprawdzania.

Różnica 7: sprawdzanie w metodzie Domana i czytaniu globalnym

Stali czytelnicy wiedzą, bo powtarzam to regularnie, że nie sprawdzamy umiejętności dziecka w czasie sesji w metodzie Domana.

👉Niejednokrotnie tłumaczyłam również, że nie sprawdzamy, a więc nie odpytujemy „Co tu jest napisane?”. Kiedy jednak bawimy się już jakiś czas kartami można, a nawet trzeba stawiać przed dzieckiem problemy do rozwiązania. 

Takie problemy, które będą dawały możliwość wykazania się dziecku, ale jedynie wówczas kiedy ma na to ochotę. Na przykład „gdzie jest napisane banan” lub „który owoc jest żółty” w przypadku zabawy ze starszym dzieckiem.

👉W przypadku czytania globalnego takie zabawy mogą być stosowane wymiennie z pokazywaniem kart. Autorka zaleca, by z dziećmi od roku do trzech lat operować maksymalnie trzema kartami. Można rozłożyć je i przeczytać napisy, następnie zapytać, „gdzie jest oko”, pomieszać karty i znów zapytać.

👉Różnicę między metodami stanowi także wracanie do raz przerobionych kart. 

W metodzie Domana nie należy powracać do raz odłożonych słów, w przypadku czytania globalnego nie stanowi to problemu i nie ma ku temu żadnych przeciwwskazań.

Przy codziennych zabawach wyrazami również przychylam się do tego, by nie przykładać wagi do tego czy słowo zostało przerobione czy też nie, jeśli chcemy je wykorzystać w praktycznych działaniach, na przykład przy podpisywaniu zabawek czy postaci na puzzlach.

Zestaw do nauki czytania globalnego i do czytania metodą Domana

Obecnie po długiej nieobecności i oczekiwaniu odbiorców pojawił się zestaw do czytania globalnego pani Marii Trojanowicz – Kasprzak, wydany przez wydawnictwo Bliżej Przedszkola.

Zestawy do nauki czytania metodą Domana niezmiennie można zakupić w wydawnictwie Wczesna Edukacja i są to zestawy, które widzicie na blogu i w naszych filmach, bo to na nich od ponad dwóch lat pracujemy z Hanią i obecnie również z Zosią.

Wbrew pozorom zestawy różnią się od siebie i po przeczytaniu tego artykułu wiecie już dlaczego. 

👉Warto świadomie wybrać, który z zestawów sprawdzi się u Was lepiej.

Tu przedstawię Ci tylko sprawy techniczne obu zestawów, a to który lepiej jest wybrać w jakiej sytuacji możesz dowiedzieć się w nagranym przeze mnie filmie na końcu postu.

Pobierz e-book z setką gotowych zabaw w czytanie

Zestaw do czytania globalnego z Bliżej Przedszkola:

✅zawiera 146 kart, z czego 66 to rzeczowniki z ilustracjami
✅w zestawie otrzymasz również krótki przewodnik autorstwa pani Marii Trojanowicz – Kasprzak, który rozwieje Twoje wszelkie wątpliwości i wytłumaczy jak korzystać z zestawu

✅karty w różnych wymiarach

✅cena – ultra niska! Standardowo 60 zł, obecnie 58 zł

✅Cena za jedną kartę około 40 groszy

Zestaw do czytania metodą Domana z Wczesnej Edukacji:

✅możliwość zakupu dwóch zestawów razem lub każdego osobno

✅każdy z zestawów to 200 zadrukowanych kart plus 10 czystych do zapisania samodzielnie

✅pakiet 1 zawiera 125 kart z pojedynczymi wyrazami i 75 z wyrażeniami dwuwyrazowymi

✅pakiet 2 to 84 karty z prostymi zdaniami 3 - wyrazowymi i 116 kart z bardziej rozbudowanymi zdaniami

✅do każdego zestawu otrzymujemy poradnik na temat metody Domana, trzy rodzaje harmonogramów, zakładkę do odgradzania wyrazów nowych i przerobionych oraz czerwony marker.

✅cena za każdy pakiet to 136 zł (razem z czystymi kartami, cena za kartę wynosi 65 gr)

✅cena za 2 pakiety w zestawie to 251 zł (cena za kartę 60 gr)

A teraz, który zestaw wybrać? Odpowiedź znajdziesz w filmie poniżej👇. Dowiesz się z niego również:

👉jaka metoda nauki czytania jest najlepsza,

👉jakie plusy i minusy mają powyższe zestawy do nauki czytania, 

👉pokażę Ci również jak wyglądają konkretne plansze i książki zgodne z obiema metodami.

Zestaw kart do czytania metodą Domana w sklepie Mądry Bobas 😁

Jeśli dopiero chcesz rozpocząć swoją przygodę z czytaniem globalnym czy metodą Domana i nie chcesz inwestować większych pieniędzy lub po prostu chcesz, by Twoje plansze były niezniszczalne zajrzyj do naszego sklepu. Możesz zakupić w nim zestaw niemal 700 słów w dwóch wersjach kolorystycznych - czarnej i czerwonej - sam zdecyduj, z którą będzie Ci się pracować lepiej.
Takie karty do czytania możesz wydrukować i zalaminować, zaczynając naukę czytania metodą Domana od zaraz. To również świetny zestaw do poszerzania słownictwa dziecka.
Wejdź i zobacz nasz zestaw kart do czytania metodą Domana.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat czytania globalnego, zajrzyj na blog pani Marii Trojanowicz – Kasprzak, a jeśli chcesz poznać dokładnie metodę Domana, zajrzyj do naszego spisu treści postów z nią związanych.

Koniecznie zobacz także, co jest kluczem do sukcesu w nauce małych dzieci w poście "Emocje w nauczaniu". 

A jeśli zamierzasz zacząć zabawę w naukę czytania lub masz jakieś pytania, koniecznie dołącz do naszej facebookowej grupy "Rozwój dziecka od urodzenia".

Wejdź również na stronę naszego sklepu, gdzie zapiszesz się na szkolenia i webinary, zakupisz pomoce do metody Domana, nauki czytania, plansze edukacyjne oraz układanki lewopółkulowe.

Kliknij, by pobrać zestaw wspierający rozwój motoryki małej :) 

Bardzo się napracowałam tworząc tak wyczerpujący post, będę Ci wdzięczna jeśli podzielisz się nim ze znajomymi i przyjaciółmi 😊

Każde udostępnienie to dla mnie motywacja, by działać i pisać dalej :) 

Będzie mi również bardzo miło jeśli zechcesz wypić ze mną symboliczną kawę i tak wspierać moją działalność ❤️